خاموت چیست و در انواع سازه ها چه نقشی ایفا می کند؟
خاموت چیست و در انواع سازه ها چه نقشی ایفا می کند؟ به نظر شما وجود خاموت در ساخت و سازها ضروری است؟ از رایج ترین شیوه هایی که موجب افزایش یافتن استحکام ساختمان ها می شود استفاده کردن از خاموت در شناژ می باشد، یعنی اگر هدف شما ساختن یک پروژه بسیار مقاوم و مهندسی شده است، پس باید جهت درست اجرا کردن آن به سراغ استاندارد سازی یعنی استفاده کردن از خاموت در شناژ بروید. شاید واژه خاموت برایتان ناآشنا باشد، اما خاموت در واقع همان میلگردهایی است که به صورت طولی و عرضی در داخل پروژه‌های ساخت و ساز به کار می رود. در این مقاله خاموت، انواع مختلف خاموت ها و نحوه استفاده از آن در ساختمان را بررسی می کنیم.
همه چیز درباره خاموت ها
گفتیم که جهت ساخت یک پروژه کاملاً مقاوم و مستحکم نیاز است که ما مطابق با استانداردهای موجود و به صورت مهندسی شده عمل کنیم که به آن شناژ گفته می شود. چنین سازه ای می تواند در برابر هر گونه بلایای طبیعی مقاومت داشته باشد. یکی از این روش ها نیز استفاده کردن از خاموت در داخل شناژ است. خاموت همان میلگردهایی می باشد که در داخل پروژه ها به صورت طولی و عرضی مورد استفاده قرار می گیرد، یعنی اگر میلگردها به عرضی استفاده شوند به آنها میلگردهای عرضی یا خاموت و اگر به صورت طولی استفاده شوند به آنها میلگرد طولی می گویند. این میلگردها در اندازه و سایزهای متفاوت تولید می‌شوند که پر استفاده ترین سایز آنها حدود ۸ و ۱۰ است.
در واقع خاموت‌ها همان میلگردهایی هستند که به صورت خم شده تولید می شوند و می‌توانند از کلیه مواد به کار رفته در طول و عرض خودشان محافظت کنند. استفاده از خاموت در داخل شناژها از شیوه‌های رایج جهت استحکام سازه‌ها می‌باشد که مقاومت خوبی در برابر هر گونه نیروی برشی و پیچشی به وجود می‌آورد. خاموت‌ها را متناسب با کاربرد آنها تولید می‌کنند و قیمت آنها نیز به قیمت میلگرد وابسته است که در تولید آن به کار می رود.
انواع خاموت
میلگردهایی که در داخل بتن به کار می‌روند به صورت میلگردهای خاموت، راستا، خرک، سنجاقی، ادکا و رکابی هستند که تمامی آنها نیز در سایزهای مختلف تولید می‌شوند و انواع خاموت‌های مورد استفاده عبارتند از:
خاموت سنتی
این نوع از خاموت به صورت دستی و با کمک اهرم تولید می‌شود که به لحاظ شکل ظاهری تقریباً مربع شکل می‌باشد و از پرکاربردترین خاموت‌هایی است که در کشور ما برای ساخت و ساز استفاده می شود.
خاموت معمولی
این خاموت نیز مانند خاموت‌های سنتی با استفاده از نیروی دست تولید می‌شود و قابلیت استفاده در سازه‌های مختلف را دارد. ویژگی خوب خاموت‌های معمولی این است که قالب و اندازه آنها قابلیت تغییر دارد.
خاموت مارپیچ
برای تولید کردن خاموت مارپیچ از دستگاه سی‌ان‌سی استفاده می‌شود. اندازه این دست از خاموت‌ها نیز متناسب با نوع مصرف می‌تواند قابل تغییر باشد.
خاموت ربات
خاموت ربات با استفاده از دستگاه سی ان سی تولید می‌شود، اما به لحاظ شکل ظاهری تفاوت زیادی با خاموت مارپیچ دارد، یعنی یک طرف این خاموت‌ها به صورت مربعی شکل می‌باشد.
خاموت سلولار
این نوع از خاموت‌ها به صورت حلقه‌های بسته هستند و اگر از آنها در داخل سازه‌ها استفاده کنید، استحکام بالا را ایجاد می‌کنند، چون برای تولید آنها از تکنولوژی‌های روزی استفاده می‌شود و در واقع از جدیدترین انواع خاموت‌ها در بازار هستند.
نقش خاموت در سازه ها
همواره در قسمت‌های مختلف کشور ما و حتی جهان کمربندهای زلزله وجود دارد که از بزرگ‌ترین چالش‌ها در حوزه ساخت و ساز محسوب می‌شود، به همین دلیل شیوه‌ها و روش‌های مختلفی نیز جهت پشت سر گذاشتن چنین چالش‌ها و ایجاد مقاومت حداکثری در صنعت ساختمان سازی مطرح می‌شود، چون اگر نکات ایمنی در هنگام ساخت و ساز مورد توجه قرار نگیرد، قطعاً میزان صدمات وارده و تلفات پس از هر زلزله نیز به مراتب سخت‌تر و بیشتر خواهد بود. از راه حل‌های مورد استفاده برای به وجود آوردن چنین مقاومتی استفاده کردن از خاموت در شناژ می‌باشد. در واقع خاموت در این سازه‌ها نقش بسزایی را ایفا می‌کند، این میلگردها معمولاً به شکل عمودی و برخی مواقع نیز به شکل مورب استفاده می‌شوند، به این طریق از شکستن زود هنگام مقاطع بتنی که ممکن است بر اثر نیروهای برشی و خمشی به وجود بیاید، پیشگیری می‌کنند. قطعاً اگر در داخل بتن‌ها میلگردهای فولادی به کار رود، استحکام آنها را افزایش می‌دهد، اما در صورت استفاده از خاموت به صورت منظم علاوه بر آنکه مقاومت بتن تا چندین برابر افزایش پیدا می‌کند، نظم خاصی نیز در این سازه‌ها به وجود می‌آید. بر همین اساس خاموت ها در پروژه های ساخت و ساز برای اهداف زیر استفاده می شوند:
افزایش یافتن مقاومت فشاری در ستون
پیشگیری کردن از خم شدن میلگردها در داخل بتن
بهبود یافتن انعطاف پذیری در ستون
پیشگیری کردن از حرکت میلگرد در هنگام بتن ریزی
نکات مهم استفاده از خاموت
برای استفاده کردن از خاموت در مقاوم سازی اختمان‌ها باید این میله‌های آهنی ا فواصل ۲۰ سانتی‌متری از همدیگر قرار بگیرند سپس با استفاده از سیم‌های آرتماتوربندی آنها را به میلگردهای طولی اتصال دهید مقاومت خاموت‌ها باید به گونه‌ای باشد که در دماهای پایین تر از ۵ درجه سانتیگراد به هیچ وجه خم نشوند اگر هم هدف شما خم کردن مجدد خاموت‌ها است حتماً باید آنها را با دستگاه مکانیکی و با به صورت سرد خم کنید.
نتیجه گیری
در این مقاله خاموت و موارد مهم در خصوص خاموت ها را بررسی کردیم. خاموت ها در واقع همان میلگردهایی هستند که به اشکال مختلف تولید شده و جهت ایجاد مقاومت حداکثری در داخل بتن به کار می روند. به همین دلیل در ایجاد سازه های مستحکم و مقاوم در برابر زلزله بهترین و بیش ترین نقش را ایفا می کنند که البته استفاده کردن از انواع مختلف خاموت ها می تواند با توجه به نوع پروژه و شرایط آب و هوایی محیط مورد نظر ما با یک دیگر متفاوت باشد. در سایت سورنا هبلکس با نکات بیشتری در خصوص خاموت ها، نحوه استفاده درست از آنها، نقش خاموت در ایجاد استحکام ساختمان ها و غیره توضیح داده شده است.
